Το οικολογικό σπίτι χαρίζει υγεία
Ένα «υγιές» σπίτι δίχως ρυπαντές περιορίζει σημαντικά τον κίνδυνο δημιουργίας ή επιδείνωσης προβλημάτων υγείας, προσφέρει καλύτερη ποιότητα και διάρκεια ζωής, ενώ ταυτοχρόνως ωφελεί σημαντικά την... τσέπη μας. Οι δαπάνες για την προσαρμογή του σπιτιού στα νέα οικολογικά πρότυπα, παρ' όλο που μοιάζουν αρχικά υπερβολικές, θα αποσβεστούν πολύ γρήγορα από τη μείωση του συνολικού κόστους λειτουργίας του σπιτιού, ενώ ακόμα μεγαλύτερο θα είναι το όφελος μακροπρόθεσμα, αφού με αυτόν τον τρόπο θα προστατεύσουμε την υγεία μας.
Όπως εξηγεί ο αρχιτέκτονας Κυριάκος Πιπίνης, για να είναι σωστή η ενέργεια που παράγει ένα σπίτι και να έχουμε τις ελάχιστες απώλειες είναι σημαντικό το οικοδόμημα να έχει κάποιες προϋποθέσεις:
1. Ο προσανατολισμός του σπιτιού πρέπει κατά προτίμηση να είναι νοτιοανατολικός.
Συγκεκριμένα, για τους χώρους όπου είναι επιθυμητή η άμεση ηλιακή ακτινοβολία και θέλουμε να επωφεληθούμε από τις ώρες που ο ήλιος είναι δυνατός για παθητική θέρμανση τον χειμώνα, ο ΝΑ προσανατολισμός είναι σκόπιμος (όπως για τα υπνοδωμάτια). Για χώρους όπως το σαλόνι, ο βορεινός προσανατολισμός είναι κατάλληλος, καθώς αποφεύγεται η υπερθέρμανση το καλοκαίρι.
2. Τα οικοδομικά υλικά πρέπει να προέρχονται όσο τον δυνατόν περισσότερο από φυσικές πρώτες ύλες χωρίς να έχουν υποστεί πολύπλοκη χημική επεξεργασία. Εάν είναι παλιά η οικοδομή, μπορούν να αντικατασταθούν τα κουφώματα ώστε να αποφεύγεται η θερμική απώλεια.
3. Να υπάρχει η δυνατότητα να κυκλοφορεί μέσα στο σπίτι φρέσκος καθαρός αέρας, δηλαδή να διαθέτει φυσικό και τεχνητό αερισμό από κατάλληλες πηγές.
4. Να διαθέτει ηχομόνωση και μόνωση από την εξωτερική θερμότητα.
Καλό είναι να υπάρχει ηχομόνωση, κάτι που δεν χαρακτηρίζει βέβαια το πράσινο σπίτι. Όσον αφορά τη θερμομόνωση, σκοπός της είναι να ενισχύει τη θερμική αντίσταση του κελύφους του κτιρίου, δηλαδή να προστατεύει τον εσωτερικό χώρο από τις ανεπιθύμητες εξωτερικές επιδράσεις, ανάλογα με την εποχή.
5. Να διαθέτει επαρκή φυσικό φωτισμό
Το πράσινο σπίτι μπορεί να λειτουργήσει τουλάχιστον κατά το 80% του έτους χωρίς την ανάγκη τεχνικής θέρμανσης και ψύξης, βασισμένο σε παθητικά συστήματα, όπως είναι τα παράθυρα και η θερμοκρασία που παράγεται από τον ήλιο.
6. Να είναι τουλάχιστον ισόγειο.
7. Να διαθέτει εγκαταστάσεις για ήπιες μορφές ενέργειας, όπως ηλιακό θερμοσίφωνα ή φυσικό αέριο.
8. Να είναι επιπλωμένο και εφοδιασμένο με είδη σπιτιού που έχουν οικολογικές προδιαγραφές.
9. Να παράγει όσο το δυνατόν λιγότερα βλαβερά απορρίμματα, όπως είναι η εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα από τη θέρμανση.
Ρυπαντές: οι αόρατοι εχθροί
Σε αρκετές περιπτώσεις η μόλυνση του αέρα των εσωτερικών χώρων μπορεί να προκαλέσει αλλεργικές αντιδράσεις, ερεθισμό των ματιών, του δέρματος, της μύτης, αναπνευστικά προβλήματα, ακόμα και ζάλη ή ναυτία. Όλα αυτά μπορούν να προκαλούνται από ακατάλληλα υλικά που υπάρχουν μέσα στο σπίτι ή αλλιώς από τους «οικιακούς ρυπαντές». Πρόκειται για χημικές ουσίες που δεν είναι εύκολα αισθητές.
Σε πρώτη φάση, η δράση μας θα πρέπει να επικεντρωθεί στα τρωτά σημεία του σπιτιού, εκείνα δηλαδή που χρειάζονται επισκευή, επιλέγοντας σε κάθε περίπτωση οικολογικά υλικά για την αντικατάσταση ή επιδιόρθωσή τους. Ποιοι είναι όμως οι οικιακοί ρυπαντές;
ΡΑΔΟΝΙΟ
Πού μπορεί να βρίσκεται:
Εκπέμπεται από αρκετά υλικά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή του σπιτιού, όπως τα οικοδομικά υλικά, τα τούβλα, τα πυρότουβλα, καθώς και υλικά από γρανίτη, όταν αυτά θερμανθούν.
Γιατί είναι επικίνδυνο:
Το ραδόνιο είναι η δεύτερη αιτία καρκίνου του πνεύμονα μετά το κάπνισμα.
Μέτρα προφύλαξης:
_ Καλός αερισμός των υπόγειων και των κοινόχρηστων χώρων, ώστε να μειώνονται οι συγκεντρώσεις ραδονίου στους εσωτερικούς χώρους ενός κτιρίου.
_ Στεγανοποίηση του κτιρίου ώστε να αποκλειστεί η διείσδυση ραδονίου από το έδαφος.
_ Στεγανότητα του κελύφους και της ταράτσας.
ΑΜΙΑΝΤΟΣ
Πού μπορεί να βρίσκεται:
Συνήθως υπάρχει στις μεγάλες επιφάνειες, τα μονωτικά υλικά, τα υλικά πυροπροστασίας, τα ελενίτ, τις στέγες ή τις πρόχειρες κατασκευές που συναντάμε σε εξοχικά ή ορισμένες αυλές. Ορισμένες φορές χρησιμοποιείται ως διαχωριστικό στα μπαλκόνια.
Γιατί είναι επικίνδυνος:
Οι κατασκευές από αμίαντο μπορεί να είναι επιβλαβείς, ειδικά όταν το υλικό βρίσκεται στην ατμόσφαιρα με τη μορφή σκόνης, και να είναι υπεύθυνες για ορισμένες αναπνευστικές παθήσεις.
Μέτρα προφύλαξης:
Αυτό που πρέπει να θυμάστε είναι ότι αυτά τα υλικά δεν πρέπει να λιμάρονται, να πριονίζονται ή τρυπούνται στην προσπάθεια να προσαρμοστούν μέσα σε διάφορα σημεία του σπιτιού.
Ο αμίαντος βρίσκεται επίσης στο δίκτυο ύδρευσης και γι' αυτό είναι απαραίτητο το νερό να φιλτράρεται καλά πριν από την κατανάλωση στο σπίτι.
ΜΟΛΥΒΔΟΣ
Πού μπορεί να βρίσκεται:
Παλαιότερα υπήρχε στα χρώματα οικιακής χρήσης με αποτέλεσμα να είναι εκτεθειμένα σε αυτόν όλα τα μέλη της οικογένειας. Σήμερα αυτά τα χρώματα ευτυχώς έχουν καταργηθεί. Σε παλιές κατασκευές μπορεί να υπάρχουν σημεία βαμμένα με χρώματα μολύβδου.
Γιατί είναι επικίνδυνος:
Υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι ο μόλυβλος όταν εισπνέεται ή καταπίνεται προκαλεί σοβαρές βλάβες στην ανάπτυξη των παιδιών και στο IQ τους.
Μέτρα προφύλαξης:
Όταν υπάρχει μόλυβδος στους τοίχους, συνιστάται να ξύνονται με μεγάλη προσοχή _ γιατί η σκόνη που μαζεύεται είναι επίσης βλαβερή _ και να βάφεται εκ νέου το οικοδόμημα. Ο μόλυβδος μπορεί να μετρηθεί από όλα τα εργαστήρια υγιεινής και επιδημιολογίας που λειτουργούν στη χώρα μας.
ΦΟΡΜΑΛΔΕΫΔΗ
Πού μπορεί να βρίσκεται:
Την εκπέμπουν οι επιφάνειες των επίπλων και διακοσμητικών επιφανειών και τα μονωτικά υλικά (νοβοπάν, κόντρα πλακέ, καπλαμάδες, MDF, μελαμίνες κ.λπ.) όταν θερμανθούν, ενώ υπάρχει και σε κάποιες μοκέτες.
Γιατί είναι επικίνδυνη:
Η φορμαλδεΰδη είναι τοξική και ερεθιστική και προκαλεί ενοχλήσεις στα μάτια, τη μύτη και τους πνεύμονες.
Μέτρα προφύλαξης:
Ελέγχετε με αυστηρότητα τη θερμοκρασία του σπιτιού έτσι ώστε να μην υπερθερμαίνεται. Καλό θα είναι τα υλικά αυτά να αντικατασταθούν με ξύλο ή να αλλάξει ο σχεδιασμός του σπιτιού, ώστε να μη χρησιμοποιούνται. Υπάρχουν όμως στο εμπόριο υλικά τέτοιου είδους με χαμηλή εκπομπή φορμαλδεΰδης.
Τα σπρέι που αρωματίζουν τους χώρους περιέχουν σε μεγάλο ποσοστό φορμαλδεΰδη και γι' αυτό καλό είναι να αποφεύγονται όπου κινούνται παιδιά. Όσον αφορά τις μοκέτες προτιμήστε σε κάθε περίπτωση τις οικολογικές, οι οποίες εμπεριέχουν φυσικές κλωστικές ίνες και όχι συνθετικές.
ΥΔΡΟΧΛΩΡΟΦΘΟΡΑΝΘΡΑΚΕΣ
Πού μπορεί να βρίσκονται:
Όλα τα παλιά ψυγεία περιείχαν την ψυκτική ουσία φρέον που ήταν καταστροφική για το όζον, το οποίο με τη σειρά του είναι βλαβερό για την υγεία του ανθρώπου. Τα κλιματιστικά που πουλήθηκαν μέχρι και το καλοκαίρι του 2002 περιείχαν αυτή την ουσία.
Γιατί είναι επικίνδυνοι:
Αυτή η ουσία όταν προωθείται στην ατμόσφαιρα του σπιτιού, ειδικά από το κλιματιστικό, μπορεί να είναι ερεθιστική για το αναπνευστικό σύστημα ή να επιδεινώσει αλλεργίες και ρινίτιδες.
Μέτρα προφύλαξης:
Τα κλιματιστικά νέας τεχνολογίας δεν περιέχουν τέτοιες ουσίες, ενώ στην αγορά υπάρχουν ψυγεία τα οποία είναι πιο φιλικά στο περιβάλλον. Αν το κλιματιστικό σας είναι παλιό, μην το παρακάνετε με τη χρήση του.
